Ο θρησκευτικός γάμος, και δη ο ορθόδοξος, είναι ένα μυστήριο γεμάτο σημαντικούς συμβολισμούς, οι οποίοι συνδέονται τόσο με την χριστιανική, όσο και με την αρχαιοελληνική παράδοση. Κάθε τι στο τελετουργικό έχει ένα βαθύ νόημα και έναν συγκεκριμένο ρόλο ώστε η ένωση του ζευγαριού να γίνει με τους καλύτερους οιωνούς, είτε το προσεγγίζει κάποιος ευλαβικά ως ευλογία του Θεού, είτε ακόμα και χωρίς έντονες θρησκευτικές αποχρώσεις, ως μια βαθιά ευχή για καλοτυχία.
Εδώ σας παρουσιάζουμε συνοπτικά όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τους συμβολισμούς του γάμου:
- Το λευκό χρώμα: ένα χρώμα που έχει καθιερωθεί από την παράδοση ως σύμβολο της αγνότητας και της αθωότητας στις περισσότερες κουλτούρες της υφηλίου.
- Το πέπλο: ένα αξεσουάρ που αφενός συνδέεται με τη σεμνότητα, αφετέρου χρησίμευε στην προφύλαξη της νύφης από το «κακό μάτι».
- Η νυφική ανθοδέσμη: συμβολίζει τη νεότητα και τη γονιμότητα του ζευγαριού. Κάθε άνθος έχει και επιμέρους συμβολισμούς, από τα κόκκινα τριαντάφυλλα του πάθους μέχρι τις τουλίπες της αληθινής αγάπης και από τα χρυσάνθεμα της καλοτυχίας μέχρι τις παιώνιες της ευημερίας. Η νύφη την πετάει σε κάποια ανύπαντρη φίλη της δωρίζοντάς της λίγη από τη γαμήλια τύχη της και δίνοντας της τη σκυτάλη ώστε να είναι η επόμενη που θα παντρευτεί.
- Οι βέρες και τα στέφανα: και τα δύο κυκλικά σύμβολα συνδέονται με την αιωνιότητα και τη συνέχεια των γενεών. Τα δαχτυλίδια χρησιμοποιούνται ήδη από την αρχαιότητα ως σύμβολα δέσμευσης. Ο χρυσός έχει καθιερωθεί ως ένα ανόθευτο και άφθαρτο υλικό. Όσον αφορά στα στέφανα, αποτελούν σύμβολα ένωσης και βασιλικού μεγαλείου, αλλά και παραπέμπουν στα στέφανα των μαρτύρων – μια αναφορά στις θυσίες που χρειάζονται να γίνουν σ’ έναν γάμο.
- Το κρασί από κοινό ποτήρι: ένα κατάλοιπο της εποχής που οι γάμοι τελούνταν στο πλαίσιο της Θείας Λειτουργίας και μετείχαν στη Θεία Ευχαριστία. Είναι ένα σύμβολο της κοινής ζωής και της συμπόρευσης στις χαρές και τις λύπες της.
- Οι λαμπάδες: οι αναμμένες λαμπάδες συμβολίζουν τις πύρινες γλώσσες της Πεντηκοστής καθώς και Θεία Φώτιση που δίνει το Άγιο Πνεύμα στους νεόνυμφους.
- Οι θέσεις του ζευγαριού στην τελετή: σ’ έναν θρησκευτικό γάμο ο γαμπρός και η νύφη στέκονται ο ένας δίπλα στον άλλο, θέση ενδεικτική της ισοτιμίας τους, και η νύφη πάντα αριστερά του γαμπρού, καθότι η Εύα πλάστηκε από το αριστερό πλευρό του Αδάμ.
- Ο χορός του Ησαΐα: τα πρώτα βήματα του ζευγαριού στην ξεκίνημα της κοινής ζωής τους, με την καθοδήγηση της Εκκλησίας. Η κίνηση σε κύκλο συμβολίζει κι εδώ την αιωνιότητα και την τελειότητα.
- Το ρύζι με τα ροδοπέταλα: το δημοφιλές έθιμο συνδέεται με την ευχή για «ρίζωμα», ευημερία και καλοτυχία.
- Τα κουφέτα: το γεγονός ότι ο αριθμός των κουφέτων πρέπει να είναι μονός, δηλαδή αδιαίρετος, ως σύμβολο πως το ζευγάρι θα παραμείνει αχώριστο. Επιπλέον, τα κουφέτα ανήκουν κι αυτά στα σύμβολα που παραπέμπουν στη γονιμότητα.
- Το φιλί του ζευγαριού: μια συμβολική επισφράγιση της δέσμευσης. Το φιλί ήταν ο καθιερωμένος τρόπος επισφράγισης συμφωνιών ήδη από την Αρχαία Ρώμη!
Ανεξάρτητα από τα γενικά σύμβολα του γάμου, τα πιο όμορφα συμβολικά έθιμα κρύβονται στις ανεξάντλητες τοπικές παραδόσεις σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Αν αποφασίσετε να κάνετε έναν πατροπαράδοτο γάμο, αξίζει να αναζητήσετε αυτές τις μικρές λεπτομέρειες που κουβαλούν τη σοφία αιώνων και δίνουν ένα ξεχωριστό χρώμα στο μυστήριο. Η ώρα η καλή!
Φωτογραφίες Yiannis Sotiropoulos, Οργάνωση Γάμου Style Concept